در دوران باستان، افراد با آتش و قرار دادن خوراک خود در بالای آن، غذا را طبخ میکردند. به مرور زمان با ایجاد سازههای سنگی که دور تا دور آتش را فرا میگرفت، محل طبخ غذا نیز تغییر شکل داد. با گذشت قرنها و اهمیت خوراک، محل طبخ غذا شکلهای گوناگونی به خود گرفت و باعث جمع شدن افراد کنار یکدیگر در محیطی گرم و صمیمی شد.
شاید بتوان آشپزخانه را البته نه به شکل امروزی، جز اولین سازههای بشری نام برد؛ زیرا، محلی برای پختن و خوردن غذا در طول تاریخ از اهمیت برخوردار بوده است. از این روز ما در این مقاله قصد داریم، به مناسبت روز جهانی طراحی صنعتی درباره طراحی اولین اجاق گاز و مقایسه آنها با مدلهای جدید بپردازیم.
اولین اجاق گاز چگونه ساخته شد؟
ساخت اولین اجاق گاز به حدود ۲۰۰ سال قبل بر میگردد. کنت رامفورد به عنوان یک مهندس که بر انتقال گرما و حرارت مطالعه و تحقیق میکرد، با ساخت یک منبع حرارتی که روی آن را یک صفحه صاف پوشانده بود، طراحی اولین اجاق گاز را انجام داد. از این رو، اجاق گاز وارد خانههای مردم شد.
همانمطور که میدانید، هدف از تمام اختراعها و تولیدات بشر، راحتی، صرفهجویی در زمان و کار است. در قرن هجدهم میلادی اجاقهای گاز با سوختن چوب کار میکردند. طراحی اولین اجاق گاز با سوخت چوب توسط یک طراح فرانسوی به نام فرانسوا کویلیس صورت گرفت.
طراحی صنعتی همراه با طراحی اجاق گاز
اجاقهای فلزی در قرن هجدهم میلادی گسترش پیدا کردند. اولین اجاق گاز مشهور در سال ۱۷۴۲ توسط بنجامین فرانکلین ساخته شد؛ اما، یکی از اشکالاتی که این اجاق گاز داشت، عدم تهویه دود حاصل از سوختن چوب بود. به طور کلی این اجاق صرفا فقط برای گرم کردن ساخته شده بود.
با انقلاب در طراحی صنعتی و پیشرفتهای اقتصادی و اختراعهای جدید، سوخت زغال سنگ جای خود را به چوب داد. به همین جهت، طراحی اجاق گاز به صورتی درآمد که قابلیت مقاومت در برابر حرارت زغال سنگ را داشته باشد.
طراحی اولین اجاق گاز فلزی
در سال ۱۸۳۴، اولین اجاق گاز چدنی با سوخت چوب توسط فیلو استوارت طراحی و ساخته شد. این اجاق گاز اوبرلین نام داشت و دارای مزایای زیر بود:
- کوچک و کم جا
- قابل استفاده در خانههای کوچک
- حالت تزئینی
- مقاوم در برابر تغییرات دما
- ایجاد آب گرم با استفاده از لوله دودکش
همانطور که گفتیم، طراحی صنعتی انقلابی را در اقتصاد، صنعت و فناوری به وجود آورد و طراحی اجاق گازهای خانگی شروع یک تحول عظیم در خانهها بود.
گاز به جای زغال سنگ
سوخت زغال سنگ به دلیل آلودگیهای زیست محیطی و تغییرات آب و هوایی کم کم جای خود را به گاز داد. گاز باعث شد، طراحی اجاق گازها کوچکتر و سبکتر شوند. در دهه ۱۹۲۰ اجاقهای با سوخت گاز جایگزین سوخت زغال سنگ شدند. گاز کمک زیادی به طراحان وسایل گرمایشی به ویژه اجاق گاز کرد.
اشغال فضای کم و حذف سیستم سوخت زغال سنگ سبب افزایش طرحهای جدید و خلاقانه متناسب با اندازههای مختلف آشپزخانهها شد. طراحی صنعتی با استفاده از ویژگیهای گاز در دهه ۱۹۲۰ منجر به تولید و طراحی اولین اجاق گاز با سیستم ورودی گاز شهری شد.
مقایسه اجاق برقی با اجاق گازی، مزایا و معایب
بین سالهای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ اجاقهای برقی به بازار آمدند و به نوعی رقیب اجاقهای گازی شدند. بسیاری از کشورها به دلیل محرومیت از منابع گاز به فکر تولید و طراحی اجاق برقی شدند. از این رو اجاق برقی در برخی از کشورها جایگزین اجاقهای گازی شده است.
مزایای اجاق گازی نسبت به اجاق برقی
هنگامی که صحبت از طراحی صنعتی میشود، باید همه جوانب را برای تولید و ساخت یک محصول اقتصادی و بهینه در نظر گرفت، طراحی اولین اجاق گاز با توجه به عملکرد آن و نقاط ضعفهایی که داشت، طراحان را مجبور به تغییرات گسترده در ساختار آن کرد. حال با آمدن اجاقهای برقی میخواهیم نقاط ضعف و قوت آن را در مقابل اجاق گازی بررسی کنیم.
از مزایایی که اجاق گازی نسبت به نوع برقی آن داریم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- گاز نسبت به برق ارزانتر است.
- تغییر دما بلافاصله توسط ولوم انجام میشود.
- اجاق گاز سریع گرم میکند.
- استفاده از اکثر ظروف روی اجاق گاز امکان پذیر است.
- تمیز کردن اجاق گاز راحت است.
معایب اجاق گازی نسبت به اجاق برقی
- ممکن است مشعل خراب و روشن نشود.
- احتمال اینکه شعله مشعل ضعیف بشود.
- نشت گاز خطرناک و کشنده است.
- استفاده از گاز باعث ایجاد سطح چربی میشود.
همه موارد فوق در صورتی قابل قیاس است، که منطقه زندگی مد نظر دارای شرایط یکسانی در مورد استفاده منابع گازی و برقی باشد؛ اما، در حالت کلی طراحی اولین اجاق گاز سبب شده که همچنان استفاده از نوع گازی آن بهتر باشد.
طراحیهای امروزی اجاق گاز
پیشرفت طراحی صنعتی و تکنولوژی در حال حاضر بر کسی پوشیده نیست، امروزه وجود فناوریهای الکترونیکی و هوش مصنوعی در بسیاری از تجهیزات و وسایل منزل دیده میشود. اجاق گاز نیز از این قائده مستثنا نیست. طراحیهایی که در زمینه اجاقهای گاز صورت گرفته است، فقط به تفاوت در نوع برقی و گازی آن خلاصه نمیشود.
برخی از فناوریهایی که در اجاقهای امروزی میتوان یافت:
- کنترل دما توسط WiFi
- طراحی در ابعاد و زوایای دلخواه
- ترکیب سیستم گازی و برقی
- سنسورهای هشدار
- قطع گاز ورودی در صورت سرریز غذا یا آب
- تایمرهای هوشمند
- گرمای تابشی (جلوگیری از سوختن دست)
سالها از طراحی اولین اجاق گاز میگذرد؛ اما، آنچه که از گذشته تاکنون مورد اهمیت واقع شده است، استفاده از یک اجاق گاز متناسب با آشپزخانه شما است.
کلام آخر
انقلابی که طراحی صنعتی در حوزه صنایع ایجاد کرد، سبب شد تا بسیاری از کشورها و مردم از نظر اقتصادی و توسعه صنعتی پیشرفتهای چشمگیری داشته باشند. طراحی اولین اجاق گاز نیز به عنوان شروع یک تحول در آسودگی خانواده بسیار حائز اهمیت بود.
امروزه نیز با توجه به نیازهای افراد، انواع مختلفی از اجاقهای گازی و برقی وجود دارد که مردم به راحتی میتوانند با بررسی تنوعهای مختلف در این حوزه، اجاق مورد نظر خود را انتخاب کنند.
بدون دیدگاه